1. Định nghĩa:
Active listening là kỹ năng lắng nghe một cách có ý thức, tập trung cao độ và phản hồi phù hợp, nhằm hiểu rõ điều người nói muốn truyền đạt cả về nội dung lẫn cảm xúc.
→ Ví dụ: Khi nhân viên chia sẻ về khó khăn trong công việc, người quản lý gật đầu, nhìn thẳng, hỏi lại để làm rõ, và thể hiện sự quan tâm bằng hành động cụ thể.
2. Mục đích sử dụng:
→ Tăng cường sự thấu hiểu và kết nối giữa các bên.
→ Giúp giải quyết xung đột hiệu quả và giảm hiểu lầm.
→ Tạo không gian an toàn tâm lý, thúc đẩy sự tin cậy.
→ Là nền tảng cho giao tiếp lãnh đạo, coaching, mentoring.
3. Các bước áp dụng thực tế:
→ Ngưng làm việc khác, tập trung hoàn toàn vào người nói.
→ Dùng ánh mắt, nét mặt, và ngôn ngữ cơ thể thể hiện sự lắng nghe.
→ Không ngắt lời – để người nói bày tỏ trọn ý.
→ Lặp lại, tóm tắt hoặc hỏi lại để làm rõ (paraphrasing, clarifying).
→ Ghi nhận cảm xúc và quan điểm, không phán xét.
→ Phản hồi đúng trọng tâm, phù hợp với mục tiêu giao tiếp.
4. Lưu ý thực tiễn:
→ Tránh “nghe để trả lời” – hãy “nghe để hiểu”.
→ Không giả vờ lắng nghe – người nói sẽ nhận ra ngay.
→ Lắng nghe chủ động tốn năng lượng – cần luyện tập đều đặn.
→ Phải kết hợp cả kỹ thuật lắng nghe và thái độ thành thật.
5. Ví dụ minh họa:
→ Cơ bản: Khi nhân viên nói “em thấy quá tải”, người quản lý hỏi: “Cụ thể khối lượng công việc nào em đang thấy nặng nhất?”
→ Nâng cao: Trong buổi coaching, lãnh đạo không chỉ nghe nội dung mà còn nhận ra sự lo lắng tiềm ẩn, và hỏi: “Anh nghe thấy em đang lo ngại điều gì đó sẽ xảy ra. Em muốn chia sẻ thêm không?”
6. Case Study Mini:
→ Tình huống: Một nhóm dự án liên tục xảy ra xung đột do hiểu sai ý nhau.
→ Giải pháp: Trưởng nhóm tổ chức phiên họp chỉ để lắng nghe lẫn nhau – mỗi người nói, người còn lại tóm tắt lại để xác minh hiểu đúng.
→ Kết quả: Nhóm giảm tranh cãi, tăng sự phối hợp và hiểu rõ vai trò – tiến độ được cải thiện rõ rệt.
7. Câu hỏi kiểm tra nhanh (Quick Quiz):
Điều nào sau đây KHÔNG phải là biểu hiện của lắng nghe chủ động?
a. Giao tiếp mắt với người nói
b. Phản hồi cảm xúc và nội dung
c. Vội vàng đưa lời khuyên
d. Tóm tắt lại điều vừa nghe
→ Đáp án đúng: c
8. Câu hỏi tình huống (Scenario-Based Question):
Một nhân viên cấp dưới đang cố gắng chia sẻ vấn đề, nhưng bạn không đồng ý với quan điểm đó. Là người thực hành lắng nghe chủ động, bạn sẽ xử lý tình huống này như thế nào?
9. Liên kết thuật ngữ liên quan:
→ Empathetic Listening
→ Reflective Communication
→ Dialogue-Based Leadership
→ Coaching Presence
→ Psychological Safety
10. Gợi ý hỗ trợ:
→ Gửi email: [email protected]
→ Nhắn tin qua Zalo: 0708 25 99 25
PHẦN MỞ RỘNG ỨNG DỤNG & PHỔ CẬP
11. Giới thiệu đơn giản – dễ hiểu:
Lắng nghe chủ động là lắng nghe bằng cả tai, mắt và trái tim, để thật sự hiểu điều người khác đang nói – chứ không chỉ nghe âm thanh.
12. Vì sao bạn nên quan tâm đến khái niệm này:
→ Giao tiếp kém bắt đầu từ nghe không trọn vẹn.
→ Lãnh đạo giỏi là người lắng nghe kỹ hơn nói giỏi.
→ Người được lắng nghe cảm thấy được tôn trọng và dễ hợp tác hơn.
13. Ứng dụng thực tế trong công việc:
→ Họp nhóm, giải quyết xung đột, coaching nhân viên, đánh giá hiệu suất.
→ Giao tiếp khách hàng, tư vấn, đàm phán, thuyết phục.
→ Trong đào tạo – tạo kết nối giữa giảng viên và học viên.
14. Bạn sẽ áp dụng kiến thức này vào đâu?
→ Dành cho: CEO, Manager, Giảng viên, HR, Coach, Sales, Chuyên gia tư vấn
→ Áp dụng trong: 1-1 coaching, cuộc họp, thuyết trình, phỏng vấn, thương lượng
15. Các câu hỏi thường thắc mắc (FAQ – 5 câu):
→ Q1: Lắng nghe chủ động khác gì so với nghe thông thường?
→ Chủ động là có mục tiêu, tập trung cao, và phản hồi phù hợp – còn nghe thường là thụ động và dễ phân tâm.
→ Q2: Có công cụ hay mô hình nào để luyện không?
→ Có – như mô hình SOLER (Sit squarely – Open posture – Lean in – Eye contact – Relax).
→ Q3: Làm sao nếu người nói quá dài dòng?
→ Tóm tắt lại để xác minh ý chính, rồi nhẹ nhàng điều hướng.
→ Q4: Lắng nghe có cần phản hồi không?
→ Có – phản hồi cho thấy bạn đang lắng nghe thật, giúp người nói cảm thấy được hiểu.
→ Q5: Khi mệt mỏi hoặc bận, nên lắng nghe thế nào?
→ Thành thật đề xuất một thời điểm khác khi bạn có thể tập trung hơn – điều đó còn tốt hơn giả vờ nghe.