BPM in Business Model Innovation là gì

1. Định nghĩa:
BPM trong đổi mới mô hình kinh doanh (BPM in Business Model Innovation) là việc sử dụng quản lý quy trình nghiệp vụ (Business Process Management) như một công cụ để khám phá, thử nghiệm và triển khai các mô hình kinh doanh mới, bảo đảm tính khả thi và hiệu quả vận hành khi mô hình thay đổi.
→ Ví dụ: Một startup ứng dụng mô hình kinh doanh đăng ký (subscription) đã mô phỏng, kiểm thử và điều chỉnh quy trình chăm sóc khách hàng thông qua BPM.

2. Mục đích sử dụng:
→ Hỗ trợ thử nghiệm nhanh mô hình kinh doanh mới dựa trên khả năng cải tiến quy trình
→ Giảm rủi ro vận hành khi triển khai mô hình kinh doanh chưa được kiểm chứng
→ Đảm bảo tính nhất quán giữa chiến lược kinh doanh và vận hành thực tế

3. Các bước áp dụng và ví dụ thực tiễn:
Bối cảnh: Doanh nghiệp bán lẻ truyền thống chuyển sang mô hình D2C (Direct-to-Consumer)
→ Bước 1: Xác định mô hình kinh doanh mới và thành phần thay đổi chính
→ Bước 2: Mô hình hóa các quy trình tương ứng với chuỗi giá trị mới
→ Ví dụ: Tạo quy trình mới cho tiếp thị trực tiếp, xử lý đơn hàng online
→ Bước 3: Phân tích khoảng cách với quy trình hiện tại
→ Bước 4: Thiết kế lại quy trình phù hợp với mô hình kinh doanh mới
→ Bước 5: Đo lường và điều chỉnh dựa trên phản hồi và chỉ số vận hành

4. Lưu ý thực tiễn:
→ Mô hình kinh doanh mới không thể thành công nếu không đi kèm cải tiến quy trình tương ứng
→ BPM cung cấp năng lực mô phỏng và đánh giá trước khi triển khai thật
→ Cần kết hợp giữa nhóm chiến lược và đội vận hành để đồng bộ hóa

5. Ví dụ minh họa:
→ Cơ bản: Công ty giáo dục triển khai mô hình học phí linh hoạt, mô phỏng quy trình thu phí theo đầu kỳ, giữa kỳ và cuối kỳ
→ Nâng cao: Tập đoàn công nghệ áp dụng BPM để thử nghiệm mô hình “freemium” tại 3 thị trường khác nhau, rút ra mô hình tối ưu dựa trên hiệu quả quy trình onboarding

6. Case Study Mini:
→ Tình huống: Một hãng hàng không thử nghiệm mô hình bán dịch vụ “a la carte” (mua từng phần) thay cho gói trọn
→ Giải pháp: Dùng BPM để mô phỏng quy trình đặt vé, chọn dịch vụ, tính phí và chăm sóc khách hàng
→ Kết quả: Giảm 25% thời gian phục vụ và tăng 18% doanh thu phụ trợ

7. Câu hỏi kiểm tra nhanh (Quick Quiz):
BPM hỗ trợ đổi mới mô hình kinh doanh bằng cách nào?
→ a. Duy trì quy trình cũ trong mô hình mới
→ b. Cấm thử nghiệm các thay đổi
→ c. Cho phép mô phỏng, cải tiến và triển khai quy trình phù hợp ←
→ d. Tập trung vào công nghệ, bỏ qua vận hành

8. Câu hỏi tình huống (Scenario-Based Question):
Một công ty phần mềm muốn chuyển từ bán giấy phép vĩnh viễn sang mô hình SaaS. Họ nên dùng BPM như thế nào để kiểm soát và tối ưu quá trình chuyển đổi?

9. Vì sao bạn nên quan tâm đến khái niệm này:
→ Mô hình kinh doanh chỉ thành công khi được hỗ trợ bởi quy trình phù hợp
→ BPM giúp doanh nghiệp đổi mới có kiểm soát, giảm thiểu chi phí sai lầm

10. Ứng dụng thực tế trong công việc:
→ Quản lý chiến lược: đánh giá tác động mô hình kinh doanh mới lên quy trình
→ BPM team: thiết kế và thử nghiệm các kịch bản quy trình cho từng mô hình
→ IT: đảm bảo hệ thống hỗ trợ tốt cho quy trình trong mô hình mới

11. Sai lầm phổ biến khi triển khai:
→ Chỉ thay đổi mô hình kinh doanh mà không cập nhật quy trình tương ứng
→ Không mô phỏng và đánh giá trước khi triển khai quy trình mới
→ Coi đổi mới mô hình kinh doanh là việc riêng của lãnh đạo, không phối hợp đa phòng ban

12. Đối tượng áp dụng:
→ Dành cho: CEO, Chief Innovation Officer, BPM Manager, Business Analyst
→ Áp dụng trong: khởi nghiệp, tái định vị mô hình kinh doanh, đổi mới sản phẩm/dịch vụ

13. Giới thiệu đơn giản dễ hiểu:
BPM trong đổi mới mô hình kinh doanh giống như một bộ công cụ thử nghiệm thực tế – giúp doanh nghiệp “thử trước khi triển khai”, từ đó giảm rủi ro khi đổi mới chiến lược kinh doanh

14. Câu hỏi thường gặp:
Q1 → BPM có phù hợp cho startup không?
→ Có. Startup càng cần thử nghiệm mô hình nhanh, BPM là công cụ lý tưởng
Q2 → Có thể dùng BPM để mô hình hóa nhiều kịch bản kinh doanh khác nhau?
→ Có. Đó chính là một trong những điểm mạnh lớn nhất của BPM
Q3 → Đổi mô hình kinh doanh có nhất thiết phải thay quy trình?
→ Phần lớn trường hợp là có, vì quy trình phản ánh cách doanh nghiệp vận hành mô hình đó
Q4 → BPM có giúp đánh giá hiệu quả mô hình mới không?
→ Có, thông qua đo lường các chỉ số hiệu quả của quy trình

15. Gợi ý hỗ trợ:
→ Gửi email: [email protected]
→ Nhắn tin Zalo: 0708 25 99 25
© Bản quyền thuộc về Viện FMIT – Từ điển quản trị chuẩn mực quốc tế