Zero-Based Budgeting (ZBB)

Định nghĩa:
Zero-Based Budgeting (ZBB) là phương pháp lập ngân sách trong đó mỗi kỳ ngân sách đều được xây dựng lại từ đầu, không dựa trên dữ liệu ngân sách của kỳ trước. Thay vì tự động tăng/giảm ngân sách theo tỷ lệ năm trước, ZBB yêu cầu các bộ phận phải giải thích và biện minh cho từng khoản chi tiêu, giúp doanh nghiệp kiểm soát chi phí chặt chẽ hơn và tối ưu hóa hiệu suất tài chính.

Mục đích sử dụng:

Giúp doanh nghiệp loại bỏ chi tiêu không cần thiết và phân bổ ngân sách hiệu quả hơn.

Đảm bảo mỗi khoản chi tiêu đều có lý do hợp lý và được đánh giá lại mỗi kỳ.

Hỗ trợ doanh nghiệp đối phó với biến động thị trường bằng cách linh hoạt điều chỉnh ngân sách.

Giúp doanh nghiệp tập trung vào các hoạt động mang lại giá trị cao nhất.

Các bước áp dụng thực tế:

Xác định các mục tiêu chiến lược cần được tài trợ trong kỳ ngân sách.

Bắt đầu từ con số 0, không kế thừa ngân sách kỳ trước.

Đánh giá và biện minh cho từng khoản chi tiêu, chỉ duy trì các khoản thực sự cần thiết.

Ưu tiên phân bổ ngân sách cho các hoạt động mang lại giá trị cao nhất.

Theo dõi và điều chỉnh ngân sách theo thời gian thực để tối ưu hóa hiệu suất.

Lưu ý thực tiễn:

ZBB yêu cầu nhiều thời gian và nguồn lực hơn so với lập ngân sách truyền thống, vì phải đánh giá lại từng khoản chi tiêu.

Phù hợp với các doanh nghiệp có nhu cầu cắt giảm chi phí mạnh hoặc hoạt động trong môi trường cạnh tranh cao.

Cần có hệ thống dữ liệu tài chính chi tiết để hỗ trợ quá trình ra quyết định ngân sách.

Ví dụ minh họa:

Một tập đoàn viễn thông áp dụng ZBB để tái cấu trúc ngân sách marketing, loại bỏ các chiến dịch quảng cáo không hiệu quả và tập trung vào các kênh có ROI cao nhất.

Một công ty sản xuất sử dụng ZBB để tái phân bổ ngân sách sản xuất, giảm chi phí nhân sự không cần thiết và đầu tư nhiều hơn vào tự động hóa.

Case Study Mini:

Coca-Cola: Coca-Cola sử dụng Zero-Based Budgeting để tối ưu hóa chi phí hoạt động.

Yêu cầu từng bộ phận phải lập lại ngân sách từ đầu và chứng minh hiệu quả của từng khoản chi.

Cắt giảm các khoản chi không mang lại giá trị cao và tập trung vào các danh mục có lợi nhuận lớn.

Kết quả: Tiết kiệm 3 tỷ USD chi phí hoạt động trong vòng 3 năm.

Câu hỏi kiểm tra nhanh (Quick Quiz):
Zero-Based Budgeting yêu cầu doanh nghiệp làm gì mỗi kỳ ngân sách?

A. Kế thừa ngân sách năm trước và tăng một tỷ lệ cố định

B. Xây dựng lại ngân sách từ đầu và đánh giá lại từng khoản chi

C. Dựa vào ngân sách cũ mà không cần điều chỉnh

D. Chỉ tập trung vào ngân sách marketing

Câu hỏi tình huống (Scenario-Based Question):
Công ty bạn muốn giảm chi phí hoạt động nhưng nhận thấy ngân sách đang được kế thừa từ năm trước mà không có sự điều chỉnh hợp lý. Bạn sẽ làm gì để áp dụng Zero-Based Budgeting?

Liên kết thuật ngữ liên quan:

Activity-Based Budgeting (ABB): Ngân sách theo hoạt động.

Flexible Budgeting: Ngân sách linh hoạt.

Cost Reduction Strategies: Chiến lược giảm chi phí.

Performance Measurement: Đo lường hiệu suất tài chính.

Gợi ý hỗ trợ:

Gửi email đến: info@fmit.vn

Nhắn tin qua Zalo số: 0708 25 99 25