Vai trò trưởng kiểm toán nội bộ ngoài phạm vi kiểm toán là gì

1. Tầm quan trọng của tính độc lập và khách quan của CAE

Tính độc lập và khách quan là yếu tố cốt lõi giúp đảm bảo tính minh bạch, đáng tin cậy của hoạt động kiểm toán nội bộ. Khi Trưởng Kiểm toán Nội bộ (CAE) đảm nhận thêm các vai trò ngoài kiểm toán nội bộ, rủi ro suy giảm tính độc lập và khách quan có thể xảy ra. Để tránh điều này, cần áp dụng các biện pháp bảo vệ phù hợp, đảm bảo rằng hoạt động kiểm toán nội bộ tiếp tục cung cấp giá trị cao nhất cho tổ chức.

2. Các vai trò ngoài kiểm toán nội bộ mà CAE có thể đảm nhận

CAE đôi khi được yêu cầu đảm nhận các vai trò ngoài kiểm toán nội bộ. Dưới đây là một số ví dụ phổ biến:

• Quản lý tuân thủ (Compliance): Xây dựng và triển khai các chính sách, quy trình đảm bảo tuân thủ luật pháp và quy định.
• Quản lý rủi ro (Risk Management): Thiết kế và vận hành các biện pháp kiểm soát để giảm thiểu rủi ro tổ chức.
• Tư vấn chiến lược (Strategic Advisory): Đề xuất các nguyên tắc quản trị để nâng cao hiệu quả quản lý tổ chức.

Tình huống phổ biến:

1. Tổ chức phải đáp ứng yêu cầu pháp lý mới nhưng chưa có chức năng tuân thủ riêng biệt.
2. Mở rộng kinh doanh sang thị trường mới đòi hỏi điều chỉnh hệ thống quản lý rủi ro.
3. Nguồn lực tổ chức hạn chế, không thể duy trì các chức năng riêng biệt cho kiểm toán và tuân thủ.

3. Rủi ro tiềm ẩn và tác động khi CAE đảm nhận vai trò ngoài kiểm toán

Rủi ro chính:

• Mâu thuẫn lợi ích giữa vai trò kiểm toán và vai trò quản lý.
• Suy giảm niềm tin từ hội đồng quản trị và các bên liên quan.

Tác động thực tế:

• Báo cáo kiểm toán nội bộ có thể bị nghi ngờ về tính chính xác và khách quan.
• Hội đồng quản trị không nhận được thông tin đáng tin cậy để ra quyết định.

4. Biện pháp bảo vệ theo Chuẩn mực 1112

Các biện pháp bảo vệ chính:

1. Định kỳ đánh giá vai trò và trách nhiệm của CAE: Đảm bảo không có xung đột lợi ích ảnh hưởng đến tính độc lập.
2. Hệ thống báo cáo rõ ràng: CAE phải báo cáo chức năng trực tiếp cho hội đồng quản trị, không phụ thuộc vào quản lý cấp cao.
3. Chỉ định bên thứ ba độc lập: Nếu CAE chịu trách nhiệm các hoạt động ngoài kiểm toán, cần có một bên độc lập đánh giá các hoạt động này.
4. Tài liệu hóa biện pháp bảo vệ: Điều lệ kiểm toán nội bộ nên mô tả rõ vai trò và trách nhiệm mở rộng của CAE.

Hướng dẫn thực hiện:

• Thảo luận minh bạch với hội đồng quản trị về các rủi ro tiềm ẩn.
• Tiết lộ và đánh giá định kỳ theo Chuẩn mực 1130 để đảm bảo duy trì tính độc lập.

5. Hệ thống câu hỏi tình huống

Ví dụ:

1. Câu hỏi: "Nếu bạn là CAE và được yêu cầu thiết kế các biện pháp kiểm soát mới cho một thị trường mới, bạn sẽ làm gì để bảo vệ tính độc lập của mình?"
   • Đáp án mẫu:
     • Thảo luận với hội đồng quản trị về các biện pháp bảo vệ như chuyển giao trách nhiệm quản lý rủi ro sau khi hoàn thành thiết kế.
     • Đề xuất một bên thứ ba độc lập để kiểm toán các biện pháp kiểm soát.

6. Tích hợp từ điển đa ngôn ngữ

Ví dụ minh họa:

• Term (Thuật ngữ): Independence (Tính độc lập)
  • Định nghĩa tiếng Anh: "The freedom from conditions that threaten the ability of internal auditors to carry out their responsibilities in an unbiased manner."
  • Định nghĩa tiếng Việt: "Khả năng thực hiện trách nhiệm của kiểm toán viên nội bộ một cách không thiên vị, không chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố đe dọa."

7. Ví dụ thực tế áp dụng biện pháp bảo vệ

Tình huống 1: Đáp ứng yêu cầu tuân thủ mới

• Một tổ chức phải triển khai quy định mới về tuân thủ nhưng không có phòng ban riêng để thực hiện. CAE được giao nhiệm vụ này.
• Biện pháp bảo vệ: Hội đồng quản trị chỉ định một đơn vị kiểm toán độc lập để kiểm tra các quy trình do CAE thiết lập.

Tình huống 2: Mở rộng thị trường

• Tổ chức mở rộng sang thị trường quốc tế, cần CAE thiết lập hệ thống quản lý rủi ro phù hợp.
• Biện pháp bảo vệ: Kế hoạch chuyển giao các trách nhiệm này cho một phòng ban độc lập trong vòng 6 tháng.

Tình huống 3: Hạn chế nguồn lực

• Một công ty nhỏ không đủ nguồn lực duy trì bộ phận kiểm toán và tuân thủ riêng biệt, CAE phải kiêm nhiệm.
• Biện pháp bảo vệ: Hội đồng quản trị tăng cường giám sát và định kỳ đánh giá hoạt động của CAE.

8. Kết luận

Việc CAE đảm nhận vai trò ngoài kiểm toán nội bộ là cần thiết trong một số trường hợp, nhưng cần tuân thủ chặt chẽ các biện pháp bảo vệ để duy trì tính độc lập và khách quan. Hệ thống câu hỏi tình huống và từ điển song ngữ sẽ giúp học viên dễ dàng hiểu và áp dụng các tiêu chuẩn trong thực tế.