1. Định nghĩa:
Spot Buying là phương thức mua hàng theo nhu cầu ngay tại thời điểm phát sinh, thay vì có hợp đồng mua sắm dài hạn. Phương pháp này thường áp dụng cho các mặt hàng cần gấp, khối lượng nhỏ hoặc khi giá cả thị trường biến động liên tục.
Ví dụ: Một công ty sản xuất gặp sự cố với nguồn cung cấp nguyên liệu và phải mua hàng từ nhà cung cấp khác ngay lập tức để tránh gián đoạn sản xuất.
2. Mục đích sử dụng:
- Đáp ứng nhu cầu khẩn cấp, khi hàng hóa hoặc dịch vụ không có sẵn trong hợp đồng dài hạn.
- Tận dụng cơ hội mua hàng giá tốt, khi giá thị trường biến động có lợi.
- Linh hoạt trong mua sắm, giúp doanh nghiệp điều chỉnh nhanh khi có sự thay đổi đột xuất.
- Không yêu cầu cam kết dài hạn với nhà cung cấp, phù hợp với các giao dịch ngắn hạn.
3. Đặc điểm chính của Spot Buying:
- 1. Giao dịch diễn ra ngay lập tức – Thường không có quy trình đàm phán dài dòng, hàng hóa được mua ngay khi có nhu cầu.
- 2. Không có hợp đồng mua hàng dài hạn – Mua hàng dựa trên đơn hàng đơn lẻ, không có cam kết về số lượng hoặc thời gian dài hạn.
- 3. Giá cả phụ thuộc vào thị trường tại thời điểm mua – Giá có thể dao động mạnh, tùy vào cung và cầu.
- 4. Phù hợp với hàng hóa tiêu dùng nhanh hoặc nguyên vật liệu cần ngay – Không thích hợp cho các mặt hàng chiến lược hoặc mua sắm số lượng lớn.
4. Lưu ý thực tiễn:
- Spot Buying có thể khiến doanh nghiệp bị động về giá cả, do giá thị trường thay đổi liên tục.
- Không phù hợp với hàng hóa quan trọng và dài hạn, vì không đảm bảo tính ổn định trong chuỗi cung ứng.
- Cần có hệ thống kiểm soát ngân sách tốt, tránh lạm dụng Spot Buying làm tăng chi phí không cần thiết.
5. Ví dụ minh họa:
- Cơ bản: Một nhà hàng cần mua thêm nguyên liệu vì lượng khách tăng đột biến, nhưng không có sẵn hàng trong kho.
- Nâng cao: Hãng hàng không cần mua nhiên liệu theo Spot Buying vì giá dầu biến động và không có hợp đồng cố định.
6. Case Study Mini: Tesla
- Tesla sử dụng Spot Buying trong một số trường hợp để mua chip bán dẫn khi chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn.
- Tình huống: Khi nguồn cung chip toàn cầu khan hiếm, Tesla phải tìm kiếm các nhà cung cấp bên ngoài hợp đồng dài hạn để đảm bảo sản xuất không bị gián đoạn.
- Kết quả: Nhờ Spot Buying, Tesla duy trì được sản xuất trong khi nhiều hãng xe khác phải dừng dây chuyền.
7. Câu hỏi kiểm tra nhanh (Quick Quiz):
Mua hàng giao ngay (Spot Buying) giúp tổ chức đạt được điều gì?
A. Đáp ứng nhu cầu mua hàng khẩn cấp và linh hoạt theo giá thị trường
B. Giảm rủi ro trong chuỗi cung ứng bằng cách đảm bảo nguồn cung dài hạn
C. Luôn có giá tốt hơn so với hợp đồng dài hạn mà không có rủi ro
D. Bắt buộc phải có hợp đồng mua sắm dài hạn với nhà cung cấp
8. Câu hỏi tình huống (Scenario-Based Question):
Một công ty sản xuất gặp sự cố với nguồn cung nguyên liệu chính, khiến hoạt động sản xuất có nguy cơ bị gián đoạn. Làm thế nào họ có thể sử dụng Spot Buying để giải quyết vấn đề này mà vẫn kiểm soát chi phí?
9. Liên kết thuật ngữ liên quan:
- Strategic Sourcing vs. Spot Buying – So sánh giữa mua sắm chiến lược và mua hàng giao ngay.
- Commodity Price Fluctuations – Ảnh hưởng của biến động giá hàng hóa đến Spot Buying.
- Procurement Risk Management – Quản lý rủi ro trong mua sắm khi không có hợp đồng dài hạn.
- Bulk Purchasing vs. Spot Purchasing – So sánh giữa mua sắm số lượng lớn và mua hàng giao ngay.
10. Gợi ý hỗ trợ:
Gửi email đến: info@fmit.vn
Nhắn tin qua Zalo số: 0708 25 99 25