Từ điển quản lý

Leadership Empowerment Models

Mô hình trao quyền trong lãnh đạo

1. Định nghĩa:

Leadership Empowerment Models là tập hợp các phương pháp giúp nhà lãnh đạo trao quyền cho nhân viên, tăng cường sự tự chủ, sáng tạo và trách nhiệm trong tổ chức. Trao quyền không chỉ là giao quyền quyết định, mà còn là tạo điều kiện để nhân viên phát triển kỹ năng, tự tin và chủ động trong công việc.

Ví dụ: Tony Hsieh (cựu CEO Zappos) đã xây dựng một mô hình trao quyền mạnh mẽ bằng cách loại bỏ các cấp bậc truyền thống và cho phép nhân viên tự quyết định cách phục vụ khách hàng.

2. Mục đích sử dụng:

- Tăng sự chủ động và sáng tạo, giúp nhân viên có động lực làm việc và đóng góp nhiều hơn.
- Giảm tải công việc cho lãnh đạo, giúp họ tập trung vào chiến lược thay vì kiểm soát vi mô.
- Cải thiện hiệu suất tổ chức, khi nhân viên có quyền ra quyết định nhanh chóng mà không cần chờ phê duyệt từ cấp trên.
- Tạo văn hóa làm việc tích cực, giúp nhân viên cảm thấy có trách nhiệm và gắn kết hơn với tổ chức.

3. Các mô hình trao quyền phổ biến:

- 1. The Four Dimensions of Empowerment (Spreitzer, 1995)

Meaning (Ý nghĩa): Công việc của nhân viên phải có ý nghĩa với họ.

Competence (Năng lực): Nhân viên cần có kỹ năng và kiến thức để thực hiện công việc.

Self-Determination (Tự chủ): Nhân viên có quyền tự quyết trong cách làm việc.

Impact (Tác động): Nhân viên thấy rõ kết quả công việc của mình đối với tổ chức.

- 2. The Three Pillars of Empowerment

Power (Quyền lực): Giao quyền quyết định cho nhân viên trong phạm vi phù hợp.

Information (Thông tin): Đảm bảo nhân viên có đủ dữ liệu và hiểu biết để ra quyết định.

Support (Hỗ trợ): Cung cấp đào tạo và hướng dẫn khi cần thiết.

- 3. Delegation-Based Empowerment – Mô hình trao quyền dựa trên ủy quyền:

Level 1: Chỉ đạo hoàn toàn (Directive Leadership) – Lãnh đạo kiểm soát toàn bộ quyết định.

Level 2: Hướng dẫn nhưng có giám sát – Nhân viên có quyền đề xuất nhưng cần phê duyệt.

Level 3: Tự chủ có hỗ trợ – Nhân viên tự ra quyết định, nhưng có thể tham vấn lãnh đạo.

Level 4: Toàn quyền tự chủ – Nhân viên hoàn toàn chịu trách nhiệm về quyết định của mình.

4. Lưu ý thực tiễn:

- Trao quyền không có nghĩa là buông lỏng kiểm soát, mà cần thiết lập hệ thống đánh giá rõ ràng.
- Nhân viên cần có kỹ năng và kiến thức phù hợp trước khi được trao quyền, tránh gây ra sai sót do thiếu năng lực.
- Phản hồi liên tục giúp nâng cao chất lượng trao quyền, giúp nhân viên hiểu rõ trách nhiệm và cải thiện kỹ năng.

5. Ví dụ minh họa:

- Cơ bản: Một trưởng nhóm cho phép nhân viên tự lựa chọn cách tiếp cận công việc thay vì áp đặt quy trình cứng nhắc.
- Nâng cao: Netflix không có chính sách kiểm soát ngày nghỉ phép, nhân viên được trao quyền quyết định thời gian làm việc của mình miễn là họ đảm bảo hiệu suất cao.

6. Case Study Mini: Google

- Google sử dụng mô hình trao quyền để tạo ra môi trường làm việc sáng tạo và năng suất.
- Chính sách "20% Time": Nhân viên có thể dành 20% thời gian để nghiên cứu các dự án cá nhân, dẫn đến sự ra đời của Gmail và Google Maps.
- Văn hóa "psychological safety": Nhân viên có thể chia sẻ ý tưởng mà không sợ bị đánh giá.
- Kết quả: Google thu hút và giữ chân nhân tài hàng đầu thế giới, tạo ra liên tục các đổi mới công nghệ.

7. Câu hỏi kiểm tra nhanh (Quick Quiz):

Trao quyền trong lãnh đạo giúp tổ chức đạt được điều gì?
A. Tăng sự chủ động và hiệu suất làm việc của nhân viên
B. Giảm trách nhiệm của lãnh đạo và để nhân viên tự quản lý mà không có hướng dẫn
C. Tránh trao quyền vì sợ nhân viên làm sai và ảnh hưởng đến tổ chức
D. Giữ quyền kiểm soát hoàn toàn mà không cho nhân viên ra quyết định

8. Câu hỏi tình huống (Scenario-Based Question):

Một công ty muốn tăng sự sáng tạo trong đội ngũ nhưng nhân viên vẫn phụ thuộc vào lãnh đạo để đưa ra quyết định. Làm thế nào nhà lãnh đạo có thể sử dụng Leadership Empowerment Models để khuyến khích nhân viên tự chủ hơn?

9. Liên kết thuật ngữ liên quan:

- Servant Leadership – Lãnh đạo phục vụ, tập trung vào phát triển nhân viên.
- Employee Autonomy – Nhân viên có quyền tự quyết trong công việc.
- Delegation Strategy – Chiến lược ủy quyền trong lãnh đạo.
- Psychological Safety at Work – An toàn tâm lý giúp nhân viên cảm thấy thoải mái khi tự ra quyết định.

10. Gợi ý hỗ trợ:

Gửi email đến: info@fmit.vn
Nhắn tin qua Zalo số: 0708 25 99 25

Icon email Icon phone Icon message Icon zalo