8 Wastes of Lean Manufacturing

Định nghĩa:
8 Wastes of Lean Manufacturing là khái niệm trung tâm trong sản xuất tinh gọn (Lean), đề cập đến tám loại hoạt động không tạo giá trị gia tăng cho khách hàng nhưng lại tiêu tốn nguồn lực của doanh nghiệp. Việc nhận diện và loại bỏ 8 loại lãng phí này là nền tảng để cải tiến quy trình sản xuất và tối ưu vận hành.
→ Ví dụ: Một xưởng cơ khí nhận ra công nhân phải đi bộ 30m mỗi lần lấy dụng cụ – đây là lãng phí di chuyển (Motion), cần loại bỏ bằng cách bố trí lại layout khu vực thao tác.

Mục đích sử dụng:
→ Nhận diện các điểm gây lãng phí trong toàn bộ chuỗi sản xuất.
→ Loại bỏ những hoạt động không tạo giá trị để nâng cao hiệu suất.
→ Tạo nền tảng cho Kaizen, 5S, TPM và các chương trình Lean khác.

Các bước áp dụng thực tế:
→ Đào tạo đội ngũ nhận biết rõ 8 loại lãng phí.
→ Quan sát thực tế tại hiện trường (Gemba Walk) theo từng công đoạn.
→ Sử dụng công cụ VSM, sơ đồ dòng chảy để xác định điểm phát sinh lãng phí.
→ Phân tích nguyên nhân, đề xuất hành động cải tiến cụ thể.
→ Theo dõi hiệu quả loại bỏ lãng phí bằng các chỉ số như Lead Time, Cycle Time, OEE…

Lưu ý thực tiễn:
→ Lãng phí không phải lúc nào cũng rõ ràng – cần đào sâu vào quy trình và thao tác.
→ Có thể cùng lúc tồn tại nhiều loại lãng phí trong một công đoạn.
→ Nên khuyến khích nhân viên trực tiếp sản xuất phát hiện và đề xuất cải tiến.

Ví dụ minh họa – 8 loại lãng phí (mô hình DOWNTIME):

Defects (Lỗi sản phẩm): Sản phẩm hỏng, phải sửa lại hoặc bỏ đi.

Overproduction (Sản xuất thừa): Sản xuất nhiều hơn nhu cầu.

Waiting (Chờ đợi): Thời gian chết của người/máy.

Non-Utilized Talent (Lãng phí nguồn nhân lực): Không tận dụng năng lực, ý tưởng nhân viên.

Transportation (Di chuyển vật tư): Di chuyển không cần thiết của nguyên vật liệu, bán thành phẩm.

Inventory (Tồn kho dư): Nguyên vật liệu hoặc thành phẩm lưu kho quá mức.

Motion (Di chuyển thao tác): Chuyển động không tối ưu của người vận hành.

Extra-Processing (Xử lý dư thừa): Làm việc quá mức cần thiết, kiểm tra trùng lặp…

Case Study Mini:
→ Tình huống: Một doanh nghiệp thực phẩm đông lạnh giao hàng trễ do thời gian đóng gói kéo dài và tắc nghẽn vận chuyển nội bộ.
→ Giải pháp: Phân tích 8 loại lãng phí tại khu vực đóng gói, tái bố trí layout, loại bỏ thao tác lặp và chuẩn hóa công đoạn đóng thùng.
→ Kết quả: Giảm 25% thời gian hoàn tất mỗi lô hàng, tăng 18% năng suất đóng gói và cải thiện giao hàng đúng hạn lên 95%.

Câu hỏi kiểm tra nhanh (Quick Quiz):
Lãng phí trong sản xuất tinh gọn bao gồm điều nào sau đây?
a. Tăng sản lượng để dự phòng.
b. Chờ nguyên vật liệu, thao tác dư thừa và lỗi sản phẩm.
c. Kiểm tra chặt hơn để tăng chất lượng dù không cần thiết.
d. Thời gian nghỉ giải lao của công nhân.

Câu hỏi tình huống (Scenario-Based Question):
Một doanh nghiệp sản xuất máy móc muốn giảm thời gian chu kỳ sản xuất và chi phí nội bộ. Làm thế nào mô hình 8 Wastes của Lean có thể giúp họ phát hiện và loại bỏ các điểm gây lãng phí trong hệ thống?

Liên kết thuật ngữ liên quan:
→ Lean Manufacturing: Sản xuất tinh gọn.
→ Value-added vs. Non-value-added Activities: Hoạt động tạo và không tạo giá trị.
→ VSM (Value Stream Mapping): Công cụ xác định và loại bỏ lãng phí.

Gợi ý hỗ trợ:
→ Gửi email: info@fmit.vn.
→ Nhắn tin qua Zalo: 0708 25 99 25.