Logistics và quản lý chuỗi cung ứng là gì? Vì sao “các gã khổng lồ” như Apple, LEGO luôn muốn chiếm lĩnh ngành logistics và quản lý chuỗi cung ứng? Để trở thành một “ông trùm” trong lĩnh vực này, những kiến thức cần và đủ mà người học cần trang bị bao gồm những gì? Cùng Viện FMIT tìm kiếm câu trả lời thỏa đáng nhất cho những vấn đề trên đây nhé!
Bao giờ cũng vậy, trước khi bắt đầu tìm hiểu về một lĩnh vực nào đó, điều quan trọng đầu tiên cần làm chính là hiểu bản chất cốt lõi của vấn đề. Cụ thể ở bài viết hôm nay, chúng ta cần nắm rõ khái niệm logistics và quản lý chuỗi cung ứng là gì? Hiểu được khái niệm chính là bước đầu tiên để có được chìa khóa thành công, mở ra một miền kiến thức mới, giúp người học có nền tảng kiến thức vững chắc tạo bước đệm để chinh phục những kiến thức mới mẻ, nâng cao hơn.
Logistics và quản lý chuỗi cung ứng là gì?
Có rất nhiều cách để định nghĩa về logistics, ví dụ:
- Theo định nghĩa quốc tế của Hội đồng chuyên gia quản lý chuỗi cung ứng Hoa Kỳ: “Logistic là một phần trong chuỗi cung ứng doanh nghiệp. Đó là tập hợp của những công việc: Hoạch định, thực hiện, kiểm soát việc vận chuyển, lưu trữ hàng hóa, dịch vụ, thông tin từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ.”
- Theo định nghĩa trong nước tại Điều 233 bộ Luật Thương mại 2005: “Logistics được xem là một hoạt động thương mại, theo đó thương nhân tổ chức thực hiện một hoặc nhiều công việc bao gồm việc nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu bãi , làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, đóng gói bao bì, ghi ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan đến hàng hóa theo thỏa thuận với khách hàng để hưởng thù lao.”
- Theo định nghĩa APICS: Logistics là nghệ thuật và khoa học của việc thu thập, sản xuất và phân phối nguyên liệu và sản phẩm ở vị trí thích hợp và với số lượng thích hợp.
Chức năng logistics nói về khía cạnh vật lý của quản lý kênh. Bất kể loại hình nhà phân phối nào, logistics đều thực hiện ba chức năng trọng tâm bao gồm: lưu trữ và quản lý hàng tồn kho, vận chuyển hàng tồn kho từ nhà cung cấp qua kênh phân phối, và kết thúc bằng việc giao hàng cho người dùng cuối và thực hiện các tiện ích về địa điểm và thời gian đã xác định, trong chiến lược thị trường của công ty.
Các chức năng logistics có thể được phân thành:
- Chiến lược so với hoạt động: điều này đề cập đến vị trí của logistics so với các hoạt động khác của doanh nghiệp. Trước đây, logistics được coi là một hoạt động nghiệp vụ thuần túy và được cho là có tầm quan trọng chiến lược tối thiểu. Ngược lại, trong môi trường kinh doanh ngày nay, các công ty thành công ngày càng nhận ra logistics cung cấp cho công ty một lợi thế cạnh tranh khác biệt và phải có một vị trí chiến lược bên cạnh marketing, sản xuất và tài chính.
- Tập trung so với phân tán: Các chức năng logistics có thể được quản lý từ một địa điểm tập trung, hoặc quyền hạn có thể được phân quyền trên toàn bộ kênh phân phối. Trong một hệ thống tập trung, các hoạt động thường chỉ được thực hiện tại một cơ sở của công ty, do một bộ phận hoặc cá nhân quản lý. Các công ty sử dụng mô hình tổ chức này cố gắng khai thác hiệu quả kinh tế theo quy mô trong vận chuyển và lưu trữ, xử lý đơn đặt hàng và hệ thống thông tin bằng cách quản lý chúng từ một vị trí trung tâm. Trong một hệ thống phân tán, các hoạt động được thực hiện độc lập bởi các địa điểm kênh khác nhau, cung cấp một bộ sản phẩm đa dạng cho một thị trường không đồng nhất. Cơ sở quan trọng nhất để sử dụng cấu trúc phân tán là định vị các dịch vụ hậu cần gần với khách hàng.
Đơn giản hơn, chúng ta cũng có thể hiểu logistics là việc doanh nghiệp cần thực hiện tất cả những hoạt động liên quan đến vận chuyển và lưu trữ hàng hóa từ đầu chuỗi cung ứng (nơi sản xuất) đến cuối chuỗi cung ứng (khách hàng) một cách thuận lợi nhất nhằm tối ưu chi phí cho doanh nghiệp.
Quản lý chuỗi cung ứng là sự phối hợp của các hoạt động logistics và sản xuất nhằm tối ưu chi phí cung ứng sản phẩm ra thị trường cho các doanh nghiệp. Cụ thể, doanh nghiệp cần thiết kế, lập kế hoạch, triển khai thực thi, kiểm soát, giám sát hoạt động chuỗi cung ứng với mục tiêu to lớn là tạo ra giá trị, xây dựng kiến trúc cạnh tranh vững mạnh, thúc đẩy sự tăng trưởng vận chuyển toàn cầu, đồng bộ cung cầu và đo kết quả.
Mô hình quản lý chuỗi cung ứng
Như vậy, logistics và quản lý chuỗi cung ứng là gì? Đây là hoạt động mang tính chất dây chuyền, là một mạng lưới kết nối tất cả các hoạt động cùng tham gia vào quá trình sản xuất nhằm cung ứng hàng hóa và dịch vụ cho người tiêu dùng trong thời gian ngắn nhất. Nói cách khác, hoạt động quản lý chuỗi cung ứng đảm bảo vòng đời của một sản phẩm và hiệu quả hoạt động kinh doanh đạt hiệu quả tối ưu.
Nhiều người vẫn còn bị nhầm lẫn logistics và quản lý chuỗi cung ứng là giống nhau. Thực chất, dựa vào định nghĩa mà Viện FMIT phân tích ở trên, chúng ta cũng có thể dễ dàng nhận thấy sự khác nhau cơ bản giữa hai lĩnh vực này. Tuy nhiên, mối quan hệ tương quan của hai lĩnh vực là điều không thể phủ nhận.
Quản lý chuỗi cung ứng có ý nghĩa bao quát, bao gồm cả những hoạt động của logistics. Hoạt động quản lý chuỗi cung ứng là một dây chuyền từ sản xuất nguyên liệu thô đến sản phẩm hoàn thiện và trao đến tay người tiêu dùng cuối cùng. Logistics chính là thành tố quan trọng giúp hàng hóa đến tay người tiêu dùng thuận lợi nhất nhằm tối ưu chi phí vận chuyển cho doanh nghiệp.
Logistic là một công cụ chiến lược trong quản lý chuỗi cung ứng. Logistics cung cấp nhiều tiện ích cho chuỗi cung ứng bao gồm:
Tiện ích hình thức (form utility):
- Tăng giá trị cho sản phẩm thông qua các quy trình sản xuất và lắp ráp.
- Một số chức năng logistics nhất định, như là lắp ráp theo ý khách hàng (postponement), phân tách đơn hàng (bulk breaking), và phân loại sản phẩm (product assortment) tăng giá trị tiện ích về hình thức.
Tiện ích về nơi chốn (place utility):
- Logistics đưa ra tiện ích về vị trí bằng cách vận chuyển hàng hóa từ điểm sản xuất, thông qua kênh phân phối, đến điểm giao hàng cuối cùng cho khách hàng.
Tiện ích về thời gian (time utility):
- Logistics cung cấp tiện ích về thời gian khi đảm bảo rằng hàng hóa có thể được vận chuyển và giao cho khách hàng khi họ có nhu cầu.
- Logistics tạo ra tiện ích về thời gian thông qua việc duy trì tồn kho phù hợp, có vị trí chiến lược về hàng hóa và dịch vụ, và vận chuyển.
Tiện ích về số lượng (Quantity utility):
- Logistics đưa ra tiện ích về số lượng bằng cách đảm bảo rằng hàng hóa có sẵn sàng đúng theo số lượng yêu cầu bởi khách hàng.
- Thông qua việc có được số lượng đúng về sản phẩm, logistics đảm bảo rằng hàng hóa không bị hết kho (stock out) ở các điểm quyết định trong kênh phân phối.
Giữa hàng trăm ngành học khác nhau hiện nay, logistics nổi lên như một hiện tượng, làm bùng nổ thị trường kinh tế nói chung và nhu cầu chọn ngành học nói riêng. Những lý do thuyết phục dưới đây sẽ giúp bạn cảm thấy lựa chọn ngành logistics và quản lý chuỗi cung ứng là một quyết định “không thể chính xác” hơn trong nền kinh tế phát triển như hiện nay.
Học logistics và quản trị chuỗi cung ứng là bước đệm quan trọng để hướng đến mục tiêu chiếm lĩnh thị trường của doanh nghiệp
>> Xem thêm: Vì sao cần phải học khóa học Logistics?
Hiện nay, nước ta đã và đang hướng đến nền kinh tế hội nhập toàn cầu, mở rộng xuất khẩu hàng hóa để nâng cao khả năng cạnh tranh và khẳng định vị thế của doanh nghiệp trên thị trường. Lúc này, vai trò của logistics và quản lý chuỗi cung ứng được đề cao tuyệt đối để hàng hóa được lưu thông liền mạch và tối ưu chi phí cho doanh nghiệp.
Ngành logistics và quản lý chuỗi cung ứng hiện nay đóng vai trò là mắt xích quan trọng tạo mối liên kết chặt chẽ giữa hàng hóa và người dùng, doanh nghiệp và xã hội nhằm thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế nước nhà.
Hơn nữa, nhu tìm hiểu về chủ đề logistics và quản lý chuỗi cung ứng là gì ngày càng cao. Điều này cũng chứng tỏ được “sức hút” của ngành với sinh viên hiện nay.
Việt Nam hiện nay là nước có số lượng doanh nghiệp cung cấp dịch vụ Logistics đứng thứ 4 trong ASEAN. Theo nghiên cứu, nguồn nhân lực cho các vị trí của ngành logistics và quản lý chuỗi cung ứng chỉ mới đáp ứng 40% nhu cầu. Các doanh nghiệp Việt Nam hiện cần thêm khoảng 200.000 lao động, con số ngày dự đoán sẽ tăng gấp nhiều lần trong những năm tới khi mà nền kinh tế nước ta tăng cường mở rộng hội nhập, giao thương kinh tế với các nước phát triển. Vì thế, có thể nói cơ hội việc làm của ngành logistics và quản lý chuỗi cung ứng luôn rộng mở với các bạn trẻ.
Nhiều cơ hội việc làm cho sinh viên ngành logistics
Tính chất công việc của ngành này là phải di chuyển nhiều, tùy vào vị trí mà bạn đang đảm nhận mà sẽ có những chuyến công tác xa hoặc ở nước ngoài. Những chuyến đi nước ngoài sẽ là cơ hội để bạn tìm hiểu về những điều mới mẻ, học hỏi mô hình kinh doanh ở các nước bạn để làm hành trang giúp bạn tiến xa hơn trong ngành.
Đối với ngành logistics, người học có thể lựa chọn theo đuổi các vị trí như:
- Kỹ sư hoạch định sản xuất, chuyên viên quản lý chuỗi cung ứng, kỹ sư logistics,... Đây là các vị trí ưa chuộng của các sinh viên mới ra trường.
- Nhân viên phụ trách dịch vụ vận tải, logistics tại các cơ quan Nhà nước hoặc các doanh nghiệp tư nhân.
- Chuyên viên lập kế hoạch, khai thác thị trường, marketing, dịch vụ khách hàng, quản lý kho vận, hệ thống xuất nhập khẩu, giao nhận vận tải,…
- Trưởng nhóm hoặc trưởng bộ phận kinh doanh, bộ phận nghiên cứu, khảo sát thị trường.
- Giám đốc điều hành, Giám đốc tài chính đây là vị trí dành cho những ai chứng tỏ được năng lực của mình, có đủ kinh nghiệm và trình độ để có thể điều hành hoạt động của một doanh nghiệp.
Hiện nay, nước ta có khoảng 1.500 doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực logistics và quản lý chuỗi cung ứng. Cho nên, sẽ không quá khó khăn cho các bạn sinh viên khi muốn có môi trường để trải nghiệm và “tác chiến” thực tế.
Có nhiều doanh nghiệp logistics để sinh viên thực tập
Nhờ mức lương hấp dẫn cùng tính chất công việc thú vị khiến người trong ngành luôn hài lòng và muốn gắn bó với nghề lâu dài.
Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng là một trong những ngành nghề "hot" nhất hiện nay. Cơ hội việc làm tại mọi loại hình doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực khác nhau với quy mô từ nhỏ, vừa đến lớn. Đặc biệt là các tập đoàn đa quốc gia tuyển ứng viên với mức thu nhập cao và nhiều chính sách đãi ngộ như Samsung, Panasonic, Unilever, Canon, Huyndai,...
Hiện nay có hơn 1500 doanh nghiệp đã hoạt động trong lĩnh vực và dự báo con số sẽ không ngừng tăng trưởng. Theo Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TPHCM nhu cầu nguồn nhân lực là 310.000 - 330.000 việc làm mỗi năm trong đó nhu cầu ngành Logistics chiếm tỉ trọng đến 5% (Kết quả khảo sát giai đoạn 2020 - 2025).
Mức lương ở vị trí này đối với sinh viên mới ra trường, ít kinh nghiệm dao động từ 5 - 9 triệu đồng. Mức lương sẽ tăng dần qua các năm dựa theo kinh nghiệm của bạn . Đối với những cán bộ nhân viên ở vị trí cấp cao và trường phòng mức lương dao động từ 9 - 13 triệu đồng. Có những doanh nghiệp chi trả 15 -23 triệu ở cấp bật quản lý thậm chí tại các tập đoàn lớn còn sẵn sàng chi trả mức lương từ 80 - 100 triệu ở cấp bậc này.
Mức lương hấp dẫn của ngành logistics và quản lý chuỗi cung ứng
Khi hiểu về logistics và quản lý chuỗi cung ứng là gì, người học cần trang bị cho mình những kiến thức nền tảng như: toán học, thống kê và tư duy phân tích; hiểu biết về khoa học công nghệ; nắm rõ cơ chế hoạt động của chuỗi cung ứng; cơ sở quản lý kinh doanh; hoạt động vận hành và kinh tế của doanh nghiệp.
Bên cạnh các kiến thức chuyên môn, người học cần có những kỹ năng mềm thiết yếu như: kỹ năng làm việc nhóm hiệu quả; biết cách ứng phó và xử lý tình huống; lập kế hoạch; quản lý xung đột; xây dựng niềm tin và trách nhiệm; kỹ năng giao tiếp; tư duy sáng tạo,...
Ngoài ra, trong ngành này, người học nếu có những tố chất sau đây sẽ dễ dàng đạt được thành công hơn:
- Tư duy sáng tạo, đổi mới, thích ứng linh hoạt với sự thay đổi của thị trường.
- Thành thạo ngoại ngữ, tin học là một lợi thế cạnh tranh.
- Năng động, có tinh thần trách nhiệm cao.
- Có khả năng lên kế hoạch, sắp xếp công việc hợp lý.
- Có tố chất quản lý đội nhóm.
- Kỹ năng đàm phán, thuyết phục, trình bày và giải quyết vấn đề.
Tố chất của người làm quản lý chuỗi cung ứng
Chắc hẳn, sẽ không ít người thắc mắc, vậy những vị trí việc làm phù hợp với ngành logistics và quản lý chuỗi cung ứng là gì? Như đã phân tích trên đây, logistics và quản lý chuỗi cung ứng là một ngành học có tính thực tiễn cao, sau khi hoàn thành khóa học, sinh viên có vô vàn cơ hội việc làm ở các vị trí khác nhau như:
- Nhân viên/chuyên viên hoạch định sản xuất.
- Nhân viên thu mua.
- Chuyên viên kiểm kê, thống kế.
- Nhân viên quản lý kho, quản lý hàng hóa dự trữ.
- Điều phối viên trong vận tải, trong sản xuất.
- Chuyên viên tư vấn và phân tích chuỗi cung ứng.
Đây là những vị trí không đòi hỏi quá nhiều kinh nghiệm và kỹ năng, rất phù hợp cho những bạn trẻ mới ra trường có thể thử sức. Còn đối với những vị trí như quản lý, giám đốc,... thì có đòi hỏi cao hơn về chuyên môn, trình độ và năng lực.
Logistics và quản lý chuỗi cung ứng là gì là chủ để không chỉ người học mà rất nhiều doanh nghiệp quan tâm. Bởi lẽ, ngành này đóng vai trò là yếu tố then chốt giúp sản phẩm của doanh nghiệp được “ra mắt” đông đảo người tiêu dùng trên thế giới, giúp doanh nghiệp thu về khoản lợi nhuận lớn. Hơn nữa, hoạt động logistics tốt thì doanh nghiệp sẽ tiết kiệm được thời gian và rất nhiều khoản chi phí khác.
Ngành logistics và quản lý chuỗi cung ứng mang đến rất nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, nên không có bất kỳ lý do gì mà doanh nghiệp từ chối khóa học quản lý chuỗi cung ứng của Viện FMIT để được phổ cập những kiến thức chuyên sâu. Khóa học sẽ trang bị cho người học những kỹ năng thiết thực như:
- Tư duy quản trị hiện đại theo nguyên lý chuỗi cung ứng.
- Nắm bắt các kỹ thuật, mô hình và công nghệ quản lý hiện đại, khoa học đang được áp dụng rộng rãi ở nhiều tập đoàn trên thế giới.
- Có cơ sở thuyết phục để ra quyết định trong việc định hướng chiến lược phát triển, thiết kế mô hình tổ chức, đầu tư công nghệ nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh so với các đối thủ.
Ban giám đốc từ những doanh nghiệp lớn đổ về để tham gia khóa học quản lý chuỗi cung ứng tại Viện FMIT
- Có các công cụ, kỹ thuật và cách thức áp dụng hiệu quả các chiến lược và kế hoạch vào trong thực tế hoạt động của doanh nghiệp.
- Chuẩn hóa kỹ thuật, khái niệm, mô hình theo chuẩn quốc tế SCOR. Loại bỏ những khái niệm, tư duy cá nhân rời rạc, truyền thống, lỗi thời.
- Được trang bị đầy đủ kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng quan trọng để sẵn sàng chinh phục mọi thách thức trong ngành.
Khóa học này của Viện FMIT dành cho những ban lãnh đạo - ban giám đốc; giám đốc chuỗi cung ứng; phòng mua hàng; phòng cung ứng; phòng kế hoạch; phòng logistics; kho vận,… Sau khi được trang bị kiến thức về kỹ năng quản lý chuỗi cung ứng, doanh nghiệp có thể sẽ tìm được hướng đi mới mẻ phù hợp với mô hình hoạt động, đồng thời cũng có thể mở ra kỷ nguyên mới, thời đại mới cho doanh nghiệp của mình.
Như vậy, Viện FMIT đã giúp các bạn giải đáp chi tiết tất cả các thắc mắc thường gặp khi tìm hiểu về vấn đề “logistics và quản lý chuỗi cung ứng là gì”. Đây chắc chắn sẽ là “vị vua” thống lĩnh các ngành học của nước ta trong những năm tới. Khi nhịp phát triển kinh tế đang trên đà chạy đua với thời gian và công nghệ để đạt được những thành tựu nhất định thì vai trò của ngành logistics và quản lý chuỗi cung ứng rất to lớn, nó giúp doanh nghiệp đạt được mục đích này nhanh chóng hơn.
Bạn còn chần chừ gì mà không liên hệ ngay đến hotline của Viện FMIT hoặc truy cập tại đây để được chuyên gia tư vấn khóa học một cách tận tình.
Kiểm toán nội bộ Kỹ năng lãnh đạo Quản lý dự án Quản trị chiến lược Quản trị rủi ro